[Rirangi Ihirangi]
he aha te mea cybersecurity?
He aha te mea nui te haumaru ipurangi?
He pehea te paanga o te haumaru ipurangi ki ahau?
Cybersecurity 101 – Kaupapa
Haumaru Ipurangi / Kapua / Whatunga
IoT & Haumarutanga Whare
Pāme, Hangaia Hapori & hītinihanga
Me pehea te tiaki ia koe i runga ipurangi me te tuimotu
[Pakupu Tere / Whakamaramatanga]*
Te Haumaru: "Ko nga tikanga i mahia hei tiaki i tetahi rorohiko, rorohiko rorohiko ranei (penei i runga i te Ipurangi) ki te uru kore mana, ki te whakaeke ranei" hītinihanga: "he tinihanga e tinihangatia ai tetahi kaiwhakamahi Ipurangi (penei i te karere ī-mēra tinihanga) ki te whakaatu i a ia ake, i te matatapu ranei. mōhiohio ka taea e te kaipahua te whakamahi kino" Whakakahore-o-Ratonga whakaeke (DDoS): "he whakaeke-ipurangi e whai ana te kaipahua kia kore e watea mai he miihini, he rauemi whatunga ranei ki ona kaiwhakamahi e hiahia ana ki te whakakore i nga ratonga mo te wa poto, mo te kore mutunga ranei o tetahi kaihautu e hono ana ki te Ipurangi" Te Hangarau Tangata: "Ko te raweke hinengaro o te tangata, ka mahia e ratou he mahi, ka tuku korero huna ranei ki te hunga nana i mahi kino" Maramatanga puna-tuwhera (OSINT): "Ko nga raraunga i kohia mai i nga maapuna e waatea ana ki te iwi whanui hei whakamahi i roto i te horopaki matauranga, penei i te whakatewhatewha, i te tātaritanga ranei o tetahi kaupapa" |
Na te tipu tere o te hangarau rorohiko puta noa i nga tekau tau kua hipa, he maha nga tangata kua tiimata ki te awangawanga mo te haumarutanga ipurangi me te haumaru o te ipurangi katoa. Ina koa, he uaua ki nga kaiwhakamahi ki te whai i o raatau tapuwae matihiko i nga wa katoa, karekau te tangata e mohio, kaore hoki i te mohio ki nga aitua o te ipurangi.
Ko te Cybersecurity tetahi mara o te pūtaiao rorohiko e aro ana ki te tiaki i nga rorohiko, nga kaiwhakamahi, me te ipurangi mai i nga aitua haumarutanga pea ka waiho hei whakatuma mo nga raraunga kaiwhakamahi me te pono o te punaha ina tangohia e nga kaiwhakaari kino i runga ipurangi. Ko te Cybersecurity he mara e tipu tere ana, he mea nui me te maha o nga mahi, a kei te noho tonu hei waahi whakahirahira mo te wa kei te heke mai o te ipurangi me te waa mamati.
He aha i Utu ai te Tuku Motuhake?
I te tau 2019, e ai ki te International Telecommunications Union (ITU), tata ki te haurua o te taupori o te ao e 7.75 piriona nga taangata i whakamahi i te ipurangi.
He tika — ko te ahua o te 4.1 piriona nga tangata e kaha ana ki te whakamahi i te ipurangi i roto i o raatau oranga o ia ra, ahakoa kei te hopu i a raatau kiriata tino pai me nga whakaaturanga pouaka whakaata, e mahi ana mo o raatau mahi, e whai korero ana ki nga tangata ke i runga ipurangi, e takaro ana i a raatau keemu ataata tino pai. & te korerorero ki o hoa, te mahi rangahau me nga take matauranga, aha atu ranei i runga ipurangi.
Kua urutau te tangata ki te ahua o te noho e tino uru ana ki nga kaupapa ipurangi, kare e kore he kaiwhaiwhai me nga kaiwhakaari kino e rapu ana i nga taonga ngawari i roto i te moana ipurangi o nga kaiwhakamahi ipurangi.
Ko nga kaimahi Cybersecurity e whai ana ki te tiaki i te ipurangi mai i nga kaiwhaiwhai me nga kaiwhakaari kino ma te rangahau tonu me te rapu whakaraeraetanga i roto i nga punaha rorohiko me nga tono rorohiko, me te whakamohio ki nga kaiwhakawhanake rorohiko me nga kaiwhakamahi mutunga mo enei whakaraeraetanga nui e pa ana ki te haumarutanga, i mua i to uru ki nga ringa o te hunga kino. kaiwhakaari.
I te mea he kaiwhakamahi mutunga, ko nga paanga o nga whakaraeraetanga haumarutanga ipurangi me nga whakaeke ka kitea e rua tika a kore.
hītinihanga Ko nga ngana me nga mahi tinihanga he tino rongonui i runga ipurangi, a ka ngawari ki te whakapohehe i nga tangata kaore pea i te mohio, i te mohio ranei ki nga mahi tinihanga me nga mounu. Ko te kupuhipa me te haumarutanga kaute ka pa ki nga kaiwhakamahi mutunga, ka puta nga raru penei i te tinihanga tuakiri, te tahae peeke, me etahi atu momo kino.
Ka taea e Cybersecurity te whakatupato i nga kaiwhakamahi mutunga mo enei momo ahuatanga, ka taea te aukati i enei momo whakaeke i mua i te taenga atu ki te kaiwhakamahi mutunga. Ahakoa he tauira noa enei o hāngai nga hua o te haumaru ipurangi, he maha nga autaki me nga paanga — hei tauira, ko te takahi kupuhipa me nga raruraru hanganga kamupene ehara i te mea na te kaiwhakamahi te he, engari ka pa ki nga korero whaiaro o te kaiwhakamahi me te noho a-ipurangi.
Ko te whai a Cybersecurity ki te aukati i enei momo raru i te taumata hangahanga me te taumata pakihi, kaua ki te taumata kaiwhakamahi.
I muri mai, ka titiro tatou ki nga momo kaupapa iti e pa ana ki te haumaru ipurangi, ka whakamarama he aha te mea nui e pa ana ki nga kaiwhakamahi mutunga me nga punaha rorohiko katoa.
WAIPURANGI / KAUA / WHARERANGI
Ko nga ratonga ipurangi me te kapua ko nga ratonga e tino whakamahia ana i runga ipurangi. Ko te pakaru o te kupuhipa me te tango i nga kaute he mahi ia ra, ka nui te kino o nga kaiwhakamahi penei i te tahae tuakiri, te tinihanga peeke, tae atu ki te kino o te paapori pāpori. Kaore he rereke o te kapua - ka taea e nga kaiwhaiwhai te uru atu ki o konae me o korero mena ka uru atu ratou ki to putea, me o imeera me etahi atu korero whaiaro kei te rongoa i runga ipurangi. Ko nga pakaru haumarutanga whatunga karekau e pa ki nga kaiwhakamahi mutunga, engari ka nui te kino o nga pakihi me nga kamupene iti, tae atu engari kaua e whakawhäitihia ki te riipene raraunga, te tinihanga huna a te umanga, me etahi atu take e pa ana ki nga pakihi ka pa ki nga kaiwhakamahi mutunga penei i a koe.
IOT & WHARE WHAKAMAHI
I te ata mahi a nga whare ki nga hangarau hou me nga mahi hou, kua timata te maha atu o nga taputapu kaainga ki te whakawhirinaki ki nga whatunga o roto (no reira ko te kupu "Ipurangi o nga Mea", ko IoT ranei), ka nui atu nga whakaraeraetanga me te whakaeke i nga vectors ka taea te awhina i nga kaiwhaiwhai ki te uru atu. ki nga taputapu o te whare, penei i nga punaha haumarutanga o te kaainga, nga raka atamai, nga kamera haumaru, nga whakamaarama atamai, tae atu ki nga kaituhi.
SPAM, SOCIAL ENGINEERING & PHISHING
Na te whakaurunga o nga papa panui ipurangi, nga huihuinga, me nga papaaho paapori ki roto i te ipurangi hou kua mau mai te tini o nga korero kino, spam, me nga karere troll ki te ipurangi. Ko te titiro ki tua atu o enei karere kino, he maha ake nga ahuatanga o mahi ahurea maminga me hītinihanga kaiwhakamahi kua huri haere hoki puta noa i te ipurangi puta noa i te ao, ka taea e te hunga whakaeke ki te aro ki te hunga iti ake te mohio me te hunga whakaraerae o te hapori, ka puta he keehi kino o te tahae tuakiri, te tinihanga moni, me te kino kino ki runga i o raatau whaarangi ipurangi.
Opaniraa
I roto i tenei tuhinga, i korerohia e matou nga kaupapa o te haumaru ipurangi, i tirotirohia nga momo kaupapa iti e pa ana ki te haumaru ipurangi, me te titiro ki te paanga o te haumaru ipurangi ki a tatou, me nga mahi hei tiaki i a tatou mai i nga momo whakatumatanga ipurangi. Te ti'aturi nei au kua ako koe i tetahi mea hou mo te haumaru ipurangi i muri i te panui i tenei tuhinga, me te mahara ki te noho haumaru i runga ipurangi!
Mo etahi atu korero, tirohia to maatau YouTube hongere, ki reira whakairihia ai nga ihirangi haumaru ipurangi. Ka taea hoki e koe te kimi i a maatau Facebook, Twitter, a LinkedIn.
[Rauemi]
https://www.itu.int/en/ITU-D/Statistics/Documents/facts/FactsFigures2019.pdf
https://arcticwolf.com/resources/blog/cybersecurity-101-basic-terminology-you-need-to-know
Ko nga korero i whakaratohia e intelligence.businessinsider.com
Hailbytes
9511 Kuini Kaitiaki Ct.
Laurel, MD 20723
Waea: (732) 771-9995
Īmēra: info@hailbytes.com